Πανδέκτης

Αποτελεί μέρος της Ιουστινιάνειας Κωδικοποίησης και περιλαμβάνει νόμους που εκδόθηκαν μεταξύ των ετών 195 ως 534 που αποτελείται από 4 έργα: Πανδέκτης (Digesta), Κώδικας (Codex), Εισηγήσεις (Institutiones), Νεαρές (Novellae). (ius). Η ύλη κατατάχθηκε σε δώδεκα βιβλία, και το κάθε βιβλίο σε τίτλους, υπό τους οποίους κατατάχθηκαν οι νομικές διατάξεις σε θεματική συνάφεια και χρονολογική συνέχεια.

Ο Πανδέκτης (Digesta) περιέχει αποσπάσματα από το έργο των νομομαθών και αποτελεί στην ουσία ανθολόγιο (Ανθολογούνται 1600 βιβλία) της νομικής φιλολογίας μεταξύ των ετών 100 π. Χ. και 250 μ. Χ. και τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 533. Σε αυτό το έργο παραθέτονται επεξεργασμένα γνωμοδοτήσεις και σχόλια των νομομαθών της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας αλλά με αναγραφή του συγγραφέα και του έργου από το οποίο προέρχονται, σε πενήντα βιβλία που χωρίζονται σε επιμέρους τίτλους και αποσπάσματα (digesta), αναφερόμενα τόσο στο ius civile όσο και στο ius praetorium. Καλύπτουν 5 αιώνες (από τον 2ο  π.Χ. έως τον 3ο μ.Χ.) και περιλαμβάνονται αποσπάσματα 38 νομομαθών, από τον Μούκιο Σκαιβόλα (2ο αι. π.Χ.) ως τον Ερμογενιανό (3ο αι. μ.Χ., κυρίως όμως από τον Γάιο, Παύλο, Παπινιανό και τον Ουλπιανό. Και τα τρία μέρη της Κωδικοποίησης είναι γραμμένα στη λατινική γλώσσα, με την εξαίρεση λίγων διατάξεων του Κώδικα που χρονολογούνται στην εποχή του Ιουστινιανού.

Η σημασία του Corpus Iuris Civilis είναι ανεκτίμητη. Ο Ιουστινιανός Α΄ συνδύασε την συστηματοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας, την εφαρμογή του νόμου και την απονομή της δικαιοσύνης με την αναδιοργάνωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης γενικότερα και της διδασκαλίας του δικαίου ειδικότερα που τέθηκε επίσης σε συστηματική βάση, διευκολύνοντας την εις βάθος διερεύνηση, αφομοίωση και χρήση του νόμου. Το σημαντικότερο είναι ότι η κωδικοποίηση υπήρξε συνολικά ένα γιγάντιο βήμα προς τη δημιουργία ενός κράτους δικαίου. Έτσι, η απονομή της δικαιοσύνης δεν απορρέει από το έθιμο ούτε από την αυθαιρεσία των προσώπων (αξιωματούχων, αρχόντων, δυναστών και άλλων, προς αυτή την κατεύθυνση σημαντικότατη είναι και η συμβολή της Ἐκλογῆς) αλλά από την κεντρική εξουσία, εξασφαλίζοντας έτσι την ομοιόμορφη εφαρμογή των νόμων στην επικράτεια και την τήρησή τους από τους αξιωματούχους οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι να απονέμουν δικαιοσύνη. Το Corpus δεν έχει όμως σημασία μόνο για τη θεμελίωση του Βυζαντινού κράτους, αλλά αποτέλεσε και θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται το σύγχρονο αστικό δίκαιο σε πολλές χώρες της Ευρώπης, συνεπώς συνολικά αποτιμώμενη, η σημασία της κωδικοποίησης ξεπερνά κατά πολύ τον χώρο και το χρόνο της δημιουργίας της.

×

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για τη διάκριση των επισκεπτών. Για να αποδεχθείτε την τοποθέτηση cookies, επιλέξτε
Πολιτική cookies