Ενωσιακό δίκαιο – Πεδίο εφαρμογής – Αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης διοικητικής (φορολογικής) κύρωσης – Βρίσκει πεδίο εφαρμογής σε υπόθεση κύρωσης για ανακριβή δήλωση ΦΠΑ
Ο φόρος προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) όχι μόνο προβλέπεται και ρυθμίζεται από το ενωσιακό δίκαιο, αλλά συνιστά και ίδιο πόρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. λ.χ. ΔΕΕ μειζ. συνθ. 5.12.2017, M.A.S. και M.B., C-42/17, σκέψη 31). Το άρθρο 22 της έκτης Οδηγίας 77/388/ΕΟΚ (όπως ίσχυε κατά τις ένδικες διαχειριστικές περιόδους) ορίζει ότι κάθε υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει δήλωση ΦΠΑ εντός προθεσμίας καθοριζόμενης από τα κράτη μέλη (παρ. 4), τα οποία έχουν την ευχέρεια να προβλέπουν και άλλες υποχρεώσεις που κρίνουν αναγκαίες για τη διασφάλιση της επακριβούς είσπραξης του φόρου και την αποτροπή της φοροδιαφυγής (παρ. 8). Από τις ανωτέρω διατάξεις της έκτης Οδηγίας, (οι οποίες έχουν επαναληφθεί στα άρθρα 250, 252 και 273 της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ, σχετικά με το κοινό σύστημα ΦΠΑ), καθώς και από τις διατάξεις του άρθρου 10 ΣυνθΕΚ (και ήδη του άρθρου 4 παρ. 3 ΣΕΕ και του άρθρου 325 ΣΛΕΕ) συνάγεται ότι τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν όλα τα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα τα οποία είναι κατάλληλα να διασφαλίσουν την είσπραξη του συνόλου του ΦΠΑ που οφείλεται εντός του εδάφους τους και να καταπολεμούν τη φοροδιαφυγή (βλ. ΣτΕ 221/2018, με παραπομπή στις αποφάσεις ΔΕΕ μειζ. συνθ. 20.3.2018, C-524/15, Menci, σκέψη 18 και ΔΕΕ μειζ. συνθ. 26.2.2013, C-617/10, Åkerberg Fransson, σκέψη 25). Τέτοιο μέτρο είναι και η προβλεπόμενη από το ημεδαπό δίκαιο επιβολή διοικητικών κυρώσεων για παράβαση της υποχρέωσης υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ ακριβούς περιεχομένου (πρβλ. ΣτΕ 2221/2018 και ΔΕΕ μειζ. συνθ. 26.2.2013, C-617/10, Åkerberg Fransson, σκέψεις 26-27). Στο πλαίσιο αυτό, τα όργανα της Ελληνικής Δημοκρατίας οφείλουν να τηρούν τις γενικές αρχές του δικαίου της Ένωσης (πρβλ. ΣτΕ 2957/2013, με περαιτέρω παραπομπές στη νομολογία του ΔΕΚ/ΔΕΕ), καθώς και τις επιταγές του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (πρβλ. ΔΕΕ μειζ. συνθ. 20.3.2018, C-524/15, Menci, σκέψη 21 και ΔΕΕ μειζ. συνθ. 26.2.2013, C-617/10, Åkerberg Fransson, σκέψεις 17-29). Επομένως, σε υπόθεση όπως η παρούσα, έλκεται προς εφαρμογή η γενική αρχή του ενωσιακού δικαίου περί αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης φορολογικής κύρωσης (πρβλ. ΣτΕ 2957/2013, 2221/2018).